Wystawa Przemysłowa w Łodzi z relacją prasową artykuł 06.10.1895

Na niezwykłą w dziejach Łodzi uroczystość otwarcia wystawy przemysłowej – raczył 26 września zawitać do naszego miasta J. E. Generał-Gubernator Warszawski i Dowodzący Wojskami okręgu, hr. P. A. Szuwałow ² o godz. 11¾ rano, oczekiwany na stacyi przez wartę honorową 37 piechotnego Jekaterinburskiego pułku, przez J. E. Gubernatora piotrkowskiego K. K. Millera, wicegubernatora szambelana Ozierowa, przez generałów, sztab łódzkiego garnizonu oficerów, władze naczelne miasta, duchowieństwo wszystkich wyznań, deputacyję przemysłowo-handlową, wójtów gmin, i innych reprezentantów władz urzędowych i cywilnych, oraz przez tłumy różnorodnej publiczności, oczekującej na stacyi od rannych godzin.
Odebrawszy raport od warty honorowej przy odgłosie muzyki, J. E. powitał naczelników i przedstawicieli oddzielnych grup, z którymi raczył rozmawiać bardzo uprzejmie, przyjąwszy podane sobie na srebrnej tacy chleb i sól.
Hrabinie Szuwałow, małżonce pomocnika J. E. r. t. Pietrowa, wręczone zostały wspaniałe bukiety, w ogólnej liczbie 8; zarząd zaś chrześcijańskiego tow. dobroczynności miał zaszczyt wręczyć J. E. starannie wykonany dyplom honorowy, oraz złoty żeton, które dostały się także w udziale J. E. gubernatorowi piotrkowskiemu. Po uroczystym tym ceremoniale udali się dostojni goście, w otoczeniu całej świty złożonej z kilkudziesięciu osób, do przyległej cerkwi, stamtąd do koszar wojskowych, oraz na przegląd straży ochotniczej ogniowej.
Po lekkim posiłku w Helenowie, o godz. 2 po południu, przy cudownej słonecznej pogodzie, nastąpiło otwarcie wystawy, przedstawiającej się w całości nader korzystnie.
Wystawą łódzką, owem widomem świadectwem niestrudzonej pracy, energii, czynu i inicyjatywy, zainteresował się J. E. bardzo żywo, a oglądając ją szczegółowo, dziękował wystawcom i chwalił owoce ich pracy. Przy wejściu do pawilonu wystawowego łódzkie “Männergesangverein” i “Lutnia” zaintonowały wspólnie hymn narodowy, popisując się nadto solowemi śpiewami, za które dyrektorzy obu drużyn zaszczyceni zostali uprzejmem podziękowaniem. Wychodzącego z pawilonu J. E. spotkało tutejsze stowarzyszenie strzeleckie w pełnym rynsztunku.
Opuszczając teren wystawowy, J. E. powtórnie wyraził, zarówno wystawcom jak i komitetowi, podziękowanie, podnosząc wspólnie ich zasługi.
W powrotnej drodze z Helenowa, na Nowym Rynku defilowały, w obecności dostojnych gości, łódzkie straże ogniowe: ochotnicza, Szeiblera i Poznańskiego. Następnie zwiedził J. E. wyższą szkołę rzemieślniczą, gimnazyjum żeńskie, baraki wiejskie, Ambulatoryjum Czerwonego Krzyża, fabryki Szeiblera, gimnazyjum męskie, a przy tej okazyi p. prezydent miasta miał zaszczyt przedstawić zwierzchników i personel pomienionych instytucyj. O ileśmy się przekonali, J. E. z odwiedzin tych bardzo był zadowolony, przyczem wychowańców gimnazyjum męzkiego i żeńskiego polecił uwolnić na trzy dni od lekcyj. W gimnazyjum żeńskiem wręczono hrabinie Szuwałow wspaniały bukiet.
Po chwilowym wypoczynku w pałacu nowomianowanego honorowego radcy miejskiego i prezesa chrześcijańskiego towarz. dobroczynności p. Juliusza Kunitzera goście pojechali na obiad do Helenowa, w którym uczestniczyło blisko 250 zaproszonych osób. Podczas obiadu przygrywały orkiestry i śpiewał chór żołnierski. Toastów wzniesiono kilkanaście, a każdemu z nich, zwłaszcza za zdrowie Jego Cesarskiej Mości Najjaśniejszego Pana, towarzyszyły radosne okrzyki “hura”! Na toast za hrabiego Szuwałowa, odpowiedział J. E. toastem za pomyślność przemysłowców Łodzi, poczem pito za zdrowie dam, generała Broka, t. r. Petrowa, Komitet wystawowy i.t.p.
O godzinie 9 nastąpiło serdeczne pożegnanie dostojnych osób. Na samem odjezdnem wręczony został J. E. okuty w srebro plan m. Łodzi z widokami.
Podczas przejazdu przez ulice miasta z tysiąca piersi wyrywały się głośne okrzyki “hura” towarzyszące aż do odejścia pociągu specyjalnego.
Miasto z okazyi pobytu Ich Ekscelencyj wspaniale udekorowano; w wielu miejscach widniały portrety i biusty hr. P. A. Szuwałowa; wieczorem zajaśniało morze świateł.
Publiczność w odświętnych strojach zalegała place i ulice. Naprzeciwko ogrodu miejskiego wzniesiono łuk tryumfalny, zakończony u góry herbem hrabiów Szuwałowów. Drugi łuk, w formie wysokiej piramidy, ozdobionej kolorami narodowemi, wznosił się majestatycznie na Nowym Rynku.

Aut. Redakcja | Wyd. Tydzień 24.09(06.10).1895, nr 40 | Dostępność. Zbiory WBP w Łodzi

Aby czytelnika objaśnić, jakiemi etapami kroczyła szczęśliwa myśl urządzenia w Łodzi własnej wystawy aż stała się faktem spełnionym, zaznaczyć musimy, że inicyjatywa w tej sprawie zrodziła się w gronie Towarzystwa popierania ruskiego przemysłu i handlu, które pragnęło quand même zaprezentować owoce mrówczej zabiegliwości J. E. Głównemu Naczelnikowi Kraju, hr. Szuwałowowi, z okazyi zaszczytu pierwszych odwiedzin naszego miasta.
Zawiązany w tym celu komitet, z p. Władysławem Wizbekiem, jako prezesem i duszą całej organizacyi na czele, zabrał się energicznie do dzieła i dzięki, niezmordowanej zaiste pracy szanownego prezesa, któremu Łódź, jako inicyjatorowi i organizatorowi niejedno już zawdzięcza – mamy dziś przed sobą uwieńczone tryumfem dzieło, złożone z pięknej oszklonej hali, wystrzelającej pod niebo paru wieżycami i z kilkunastu malowniczo pośród zieleni i kwietników rozrzuconych pawilonów, do niepoznania tor cyklistów zmieniających.
Na wystawę przemyslową złożyła się z wyjątkiem trzech eksponentow zgierskich, sama tylko Łódź, prezentując działy tkackie wyrobów bawełnianych, wełnianych, pół i całojedwabnych, oraz przędze i wełny w formie okazów przygotowawczych. Niemniej zasługuje na uwagę dział mechaniki i metalurgii miejscowej, coraz szersze koła zataczającej, a żywe tego świadectwo daje nam wystawiony i funkcyjonujący filtr – rezerwuar do zmiękczania wody, inżyniera Arkuszewskiego. Maszyna tkacka p. Ewalda Kerna funkcyjonuje przy pomocy elektryczności, wytwarzanej w odzielnym pawilonie na placu wystawy i demonstruje wobec gości wyrób towaru; p. Luter zaś w swoim pawilonie – wyrób pudełek tekturowych.
Zaraz przy wejściu uderzają widza cztery okazałe i gustownie udekorowane witryny Towarzystw akcyjnych: Szajblera, Poznańkiego, Silbersteina, Heinzla i Kunitzera z wyrobami tych wielkich przedsiebiorców, przedstawiającemi poglądowo wszystkie przemiany produkcyi wełnianej i bawełnianej, poczynając od miniaturowej szpulki a skończywszy na całych sztukach materyi.
W dalszym ciągu spotykamy wszystkie pierwszorzędne firmy łódzkie i mnóstwo firm trzeciorzędnych: drugorzędne zaś firmy wystąpiły w bardzo niewielkiej ilości.
Cokolwiek tańsza i łatwiejsza komunikacyja z Helenowem ożywiłaby zapewne frekwencyję gości wystawowych, opłacających i tak już za wejście 50 kop. O praktykowanych zaś ustępstwach ze strony kolei na rzecz zwiedzających wystawę pasażerów, dotąd jakoś głucho.
Wystawa trwać będzie miesiąc. Czysty dochód obrócony zostanie na cele dobroczynne; pawilon zaś wystawowy, wzniesiony kosztem 20,000 rs. przez budowniczego tutejszego, p. Gehliga, otrzyma praktyczne zastosowanie jako hala targowa, ustawiona na jednym z placów miejskich, co wspomnienie wystawy żywej jeszcze wśród łodzian utrwali. Szklony wokoło, i w górne światło (Oberlicht) zaopatrzony budynek, ma długości 220 stóp, szerokości 60, wysokości 33; rozmiarami więc i architekturą przeznaczeniu powyższemu w zupełności odpowiada, ile że hali targowej Łódź dotąd nie posiada.

Autor: Enka | Wyd. Tydzień 24.09(06.10).1895, nr 40 | Zbiory WBP w Łodzi.