Wilkoszewski Bronisław Łódzki Canaletto i społecznik

Wilkoszewski Bronisław (1847-1901) był wybitnym polskim fotografem, nazywanym „łódzkim Canaletto”, oraz aktywnym działaczem społecznym.

Karierę fotograficzną rozpoczął w Kielcach, gdzie w latach 1878-1888 prowadził zakład z Józefem Grodzickim. Następnie usamodzielnił się. We wrześniu 1887 roku przeniósł się do Łodzi, wynajmując lokal w willi „Trianon” przy pasażu Meyera 5 (obecnie ul. Moniuszki), gdzie 19 lutego 1888 roku otworzył własne atelier. Prowadził je aż do swojej śmierci w 1901 roku. Jego żona, Marianna Jankiewicz, kontynuowała działalność, przenosząc pracownię w 1903 roku na ulicę Dzielną 13.

Wilkoszewski był ważną postacią łódzkiej inteligencji i bohemy. Współtworzył Towarzystwo Śpiewacze „Lutnia” i należał do Towarzystwa Cyklistów. Jego atelier było centrum życia artystycznego, goszcząc wystawy, przedstawienia i koncerty.

Był również zaangażowany politycznie, co doprowadziło do nadzoru policyjnego w 1894 roku i śledztwa w 1896 roku za rozpowszechnianie rycin „Polonia. Konstytucja 3 Maja”.

Jego dorobek fotograficzny obejmuje liczne widoki miast, głównie Łodzi i okolic, a także Warszawy, które publikował w formie kart pocztowych. W 1894 roku wydał album „Widoki miasta Łodzi”. Dzięki jego pracy zachował się unikalny obraz dawnej wielkoprzemysłowej Łodzi. Do najbardziej znanych obiektów, które uwiecznił, należą m.in. dom Towarzystwa Akcyjnego Ludwika Geyera przy Piotrkowskiej 74, Kaplica Scheiblera oraz Parki Julianowski i Helenów.

Bronisław Wilkoszewski zmarł nagle na atak serca 11 czerwca 1901 roku w Grand Hotelu podczas gry w wista. Został pochowany na Starym Cmentarzu w Łodzi.

Kalendarium wydarzeń – Bronisław Wilkoszewski.

• 1847 – Urodził się w Szczekocinach jako Saryusz Bronisław Paweł Wilkoszewski, syn Leona i Marianny z Sobockich.
• 1878–1888 – Wspólnie z Józefem Grodzickim prowadzi zakład fotograficzny w Kielcach.
• ok. 1880 – Usamodzielnia się jako właściciel zakładu fotograficznego.
• (data nieokreślona) – Żeni się z Marianną Jankiewicz, późniejszą znaną łódzką aktorką i śpiewaczką.
• Wrzesień 1887 – Wynajmuje lokal w willi „Trianon” przy pasażu Meyera 5 (obecnie ul. Moniuszki) w Łodzi.
• 19.02.1888 – Oficjalne otwarcie zakładu fotograficznego w Łodzi.
• od 1892 – Rozpoczyna dokumentowanie najważniejszych budynków Łodzi.
• 1894 – Zostaje oddany pod nadzór policji.
• 1896 – Toczy się przeciwko niemu śledztwo za rozpowszechnianie rycin z napisem „Polonia. Konstytucja 3 Maja”.
• 1888–1901 – Prowadzi atelier fotograficzne w Łodzi – miejsce wydarzeń artystycznych i spotkań towarzyskich.
• 1898 (lub 1899) – Wydaje album Widoki miasta Łodzi.
• 11.06.1901 – Umiera nagle na atak serca w „Resursie” w Grand Hotelu w Łodzi.
• 1903 – Wdowa po Wilkoszewskim przenosi pracownię do lokalu przy ul. Dzielnej 13, kontynuując działalność.

Twórczość fotograficzna.

• Fragment widoku ulicy Zielona i Spacerowa wraz z Kamienicą narożną zwaną – Dom Pinkusa.

Publikacje.

• 1895 – Bronisław Wilkoszewski wydał album fotograficzny pt. Pierwsza wystawa przemysłowa w Łodzi 1895 r. Album zawiera łącznie 19 zdjęć czarno-białych, w tym 9 przedstawiające wnętrza pawilonu wystawowego a pozostałe – 10 przedstawiają od zewnątrz obiekt i teren z usytuowanym obiektem – pawilonem.
• 1972 – Architektura Łodzi przemysłowej (wydawca: Krajowa Agencja Wydawnicza O. Łódź, autorzy: Antoni Szram i Andrzej Wach). Publikacja zawiera zdjęcia ze źródeł, jak Hilary Majewski w części „Teka fotografii B.U.Ł. Dział Ikonografii sygn. 4151.
• 2008 – Z prac fotograficznych, wykorzystano zdjęcia w książce pt. Ogrody Księżego Młyna (Łódź, 2008).

Views: 16