Nowa taryfa opłat za posługi religijne czyli uporządkowanie relacji między duchowieństwem a wiernymi w 1864 roku.
W czasach, gdy stosunki między duchowieństwem a wiernymi bywały źródłem nieporozumień, Władza Wyższa wydała rozporządzenie, które miało wprowadzić porządek i przejrzystość w kwestii opłat za posługi religijne. Ustanowiono oficjalną taryfę, obowiązującą proboszczów Kościoła rzymskokatolickiego, zgodnie z którą każdemu wiernemu przypisano odpowiednią klasę społeczną, mającą wpływ na wysokość należności za sakramenty i obrzędy.
Pierwszą klasę stanowili najzamożniejsi – właściciele wielkich majątków, profesorowie, wysokiej rangi urzędnicy, lekarze, aptekarze, fabrykanci i kupcy – ludzie, których roczne dochody nie schodziły poniżej trzystu rubli srebrnych. Do drugiej klasy zaliczono osoby o średnim statusie: drobnych właścicieli, nauczycieli, rzemieślników, młynarzy czy karczmarzy. Trzecią klasę tworzyli najubożsi: chłopi, wyrobnicy, parobcy, wiejscy rzemieślnicy oraz żołnierze.
Nowe przepisy jasno określały granice: duchowni nie mieli prawa domagać się wyższych opłat, niż przewidywała taryfa. Jednak, jeśli ktoś z własnej woli ofiarował więcej – wolno było dar przyjąć. Kapłanom pozostawiono też możliwość obniżenia opłat w wyjątkowych przypadkach, kierując się własnym sumieniem i rozeznaniem.
Wprowadzono również przepisy szczegółowe. Każdy, kto chciał zorganizować ślub czy pogrzeb poza swoją parafią, musiał najpierw uregulować zobowiązania wobec własnego proboszcza. Osoby ubogie – takie, które mogły przedłożyć odpowiednie zaświadczenie z policji lub przebywały w przytułkach – zostały całkowicie zwolnione z opłat.
Nie pozostawiono miejsca na nadużycia. Kategorycznie zakazano pobierania opłat za dokumenty urzędowe, jak wypisy z ksiąg parafialnych, kartki do spowiedzi czy metryki dla wojska. Również zwyczajowe ofiary składane podczas wizyt duszpasterskich, tzw. kolędy, zostały uznane za niedopuszczalne – duchownym i ich pomocnikom nie wolno było przyjmować żadnych darów w tej formie.
Tak oto wprowadzono ład i porządek w sprawach, które przez lata budziły wątpliwości i napięcia. Nowa taryfa miała stać się gwarancją sprawiedliwości i przejrzystości w relacjach między Kościołem a wiernymi.
Pełna treść prasowa.
Policmajster Miasta Łodzi.
Z rozporządzenia Władzy Wyższej, ustanowioną taryfę dla Duchowieństwa Chrześcijańskiego, podaje się do powszechnej wiadomości. Taryfa za Jura stolae dla Proboszczów wyznania Rzymsko-Katolickiego w Klasie I-szej, II-giej i III-ciej.
Oto dalsza część treści z prasy.
Kommissya Rządowa.
„1. Chcąc usunąć wszelkie nieporozumienia między proboszczami a parafianami przy opłatach za obrzędy religijne i użycie do tychże rzeczy kościelnych – parafijanie zostali rozdzieleni na trzy klasy i tak:
Do 1-ej klasy należą:
właściciele i dzierżawcy wsi i folwarków, profesorowie, urzędnicy wojskowi i cywilni, których płaca rocznie wynosi nie mniej jak 300 rubli srebrem – posiadacze i dzierżawcy domów, gdzie ludność przewyższa 2400 mieszkańców, wszyscy kupcy, kapitaliści, fabrykanci, lekarze, aptekarze, i rządcy majątków składających się więcej jak z jednej wsi.
Do 2-ej klasy:
właściciele i dzierżawcy cząstkowi, właściciele folwarków po miasteczkach, nauczyciele i urzędnicy pobierający pensyą mniejszą jak 300 rubli, wszyscy na prowincyach oficyaliści, nie należący do 1-ej klasy, wszyscy rzemieślnicy i fabrykanci w miastach i miasteczkach, młynarze, karczmarze, piwowarzy we wsiach i miasteczkach, osadnicy i wszyscy czynszownicy.
Do 3-ej klasy:
włościanie w obowiązkach u panów, wyrobnicy, parobki, rzemieślnicy po wsiach i żołnierze.
- Duchownym zabrania się pobierać opłat wyższych nad oznaczone taryfą, jednakowoż nie zabrania się osobom żądającym religijnych usług dobrowolnie ofiarować większe opłaty; również każdy powinien uiścić całkowitą opłatę stosownie do taryfy i właściwej klasy, lecz pobieranie mniejszych opłat od tych jakie są taryfą objęte, zostawia się woli duchownych.
- Kto chce wyprawić pogrzeb lub wstąpić w związki małżeńskie po za obrębem parafii, powinien zaspokoić podług taryfy swojego proboszcza.
- Osoby mające przytułek w dobroczynnych zakładach i wszyscy którzy złożą z policyi świadectwo ubóstwa, wolni są zupełnie od opłat.
- Za wypis dl ksiąg ludności, za karteczki do spowiedzi, za metryki do spisu wojskowego, ani żądać, ani nawet dobrowolnie ofiarowanego datku, przyjmować niewolno.
- Podczas odwiedzin parafijan, duchownym i posługaczom kościelnym, wszelkich składek lub ofiar tak zwanych kolędą pobierać niewolno.”
Postanowienie.
„Utrzymujący akta stanu cywilnego, niema prawa pobierania opłaty postronnej, oprócz tej która jest taryfą oznaczona.
w Łodzi dnia 14 (26) Listopada 1864 r.
Major Kaliński.”
Źródło: Łódzkie Ogłoszenia – Lodzer Anzeiger, 26.11.1864, Nr 121. Lokalizacja, Dostępność i Zbiory: Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. J. Piłsudskiego w Łodzi; Regionalia Ziemi Łódzkiej. Domena publiczna.
Views: 19