Kantory łódzkie loterii w świetle dawnych ogłoszeń prasowych

W drugiej połowie XIX wieku, rozwijająca się Łódź doświadczała wzrostu zamożności mieszkańców, co sprzyjało rozwojowi handlu i form rozrywki związanych z możliwością szybkiego zysku. Ważną rolę odgrywały kantory Loterii Klasycznej Królestwa Polskiego, których działalność została przedstawiona na podstawie ogłoszeń prasowych z ówczesnej łódzkiej gazety „Łódzkie Ogłoszenia – Lodzer Anzeiger” ukazującej się od grudnia 1863 roku do końca grudnia 1864 roku.

W krótkiej historii – Łódzkie Kantory Loterii Klasycznej w XIX Wieku.

W dynamicznie rozwijającej się Łodzi drugiej połowy XIX wieku, wraz ze wzrostem zamożności mieszkańców, kwitł również handel, w tym ten związany z rozrywką i szansą na szybki zysk. Kluczową rolę w tym aspekcie pełniły kantory Loterii Klasycznej Królestwa Polskiego, które oferowały mieszkańcom możliwość wzięcia udziału w oficjalnych losowaniach. Poniżej przedstawiamy przegląd najważniejszych podmiotów prowadzących tę działalność w Łodzi, bazując na ówczesnych ogłoszeniach prasowych w pierwszej łódzkiej gazecie pn. Łódzkie Ogłoszenia – Lodzer Anzeiger.

Pierwsi kolektorzy i ich lokalizacje.

Jednym z pierwszych odnotowanych w Łodzi kolektorów był Juda Naumerg. Jego Kantor Loterii Klasycznej został otwarty 10 maja 1864 roku. Pierwotnie mieścił się w Domu P. Saltzmana, przy Starym Rynku. Co ciekawe, już 10 listopada 1864 roku, kantor Naumerga zmienił lokalizację, przenosząc się do jednego ze sklepów p. Trenklera, naprzeciwko stawu. Sam kolektor J. Naumerg zamieszkał wówczas na Starym Mieście pod numerem 194 u Pinkusa (J. W. Sonnenberg).

Niedługo później, bo w maju 1864 roku, swoją działalność rozpoczął kolejny znaczący gracz na łódzkim rynku loterii – M. A. Kraunzilber. Jego Kantor Loterii Klasycznej otwarto w Domu Dobrzyńskiego pod numerem 241 w Nowym Rynku. Zawiadomienie o otwarciu tego kantoru Kraunzilber osobiście zamieścił w prasie miejskiej. Co więcej, jeszcze 10 grudnia 1864 roku M. A. Kraunzilber aktywnie zapraszał do swojego kantoru, który nadal znajdował się w handlu sukna u właściciela domu p. Dobrzyńskiego, pod tym samym adresem na Nowym Rynku.

Wśród kolektorów działających w Łodzi w tym okresie należy wymienić również Dawida Dębińskiego. Ogłoszenie z 5 listopada 1864 roku informuje, że Dawid Dębiński, jako kolektor loterii, miał zaszczyt powiadomić publiczność o nadejściu losów do 1. klasy 104. Loterii. W jego kantorze można było uzyskać szczegółowe informacje na temat wysokości wygranych, które w pierwszych czterech klasach wynosiły po 8000 rubli, a w piątej klasie aż 75000 rubli. Lokalizacja jego kantoru, choć nie podana precyzyjnie w ogłoszeniu, była miejscem, gdzie mieszkańcy mogli zapoznać się z oryginalnym planem loterii wydanym przez Urząd Loterii.

Te krótkie migawki z życia łódzkich kantorów loterii w 1864 roku dają wgląd w ówczesne formy rozrywki i działalności gospodarczej, pokazując, jak szybko rozwijało się miasto i jak jego mieszkańcy korzystali z dostępnych możliwości.

Z prasowych ogłoszeń w latach 1863 – 1864.

Spedytor drogi Żelaznej Edward Hertz.

• 05.12.1863; Nowy otworzony KANTOR TRANSPORTOWY! Sprzedaż węgli kamiennych i wszelkie obstalunki przyjmują się w kantorze Rozenthal et Zand w domu P.P. Dobranickiego et Konstadt. Węgle są z najlepszych kopalń, zwane Karolina księcia Hohenloe i z kopalni Sielce Barona Benard. Radzę szanownym Panom i fabrykantom korzystać z dogodności obstalunków; za punktualną dostawę zaręczam – korzec węgli kamiennych z odstawą do Miasta Łodzi kosztuje kopiejek siedemdziesiąt (kop. 70). Spedytor drogi Żelaznej: Edward Hertz. ¹

Źródło.

Łódzkie Ogłoszenia – Lodzer Anzeiger, wyd. w latach 1863-1864. Lokalizacja, Dostępność i Zbiory: Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. J. Piłsudskiego w Łodzi; Regionalia Ziemi Łódzkiej. Domena publiczna.

1. Tamże; z dnia 05.12.1863 nr 2; 16.12.1863 nr 5; 09.01.1864 nr 3. ↩︎
2. Tamże; z dnia 10.05.1864, Nr 38. ↩︎
3. Tamże; z dnia 10.11.1864, Nr 114. ↩︎
4. Tamże; z dnia 17.05.1864, Nr 41. ↩︎
5. Tamże; z dnia 10.12.1864, Nr 126. ↩︎
6. Tamże; z dnia 05.11.1864, Nr 112. ↩︎

Views: 30