I Ty zostaniesz lodzermenschem. Mały przewodnik po Łodzi z 2023

Łódź XIX wieku przypominała wielki kocioł, w którym bulgotały nici bawełny, języki i marzenia – a z tej mieszaniny wyrastał charakter lodzermenscha. Przewodnik „I Ty zostaniesz lodzermenschem” prowadzi nas przez to miasto niczym gawędziarz, co zna każdy bruk i każdą anegdotę, podsuwając obrazy fabryk, pałaców i podwórek. To opowieść, w której historia splata się z humorem, a dawna Łódź ożywa jak scena pełna bohaterów w cylindrach i fartuchach.

Była sobie Łódź – nie ta dzisiejsza, z neonami, muralami i hipsterską kawą na każdym rogu, ale ta dawna, dziewiętnastowieczna, gdzie fabryczne kominy wyrastały jak grzyby po deszczu, a stukot krosien mieszał się z nawoływaniem handlarzy śledzi na Bałutach. To właśnie w tej scenerii, pachnącej bawełną i smołą, rodzi się duch „lodzermenscha” – człowieka, który potrafił odnaleźć się w tym tyglu kultur, języków i interesów.

I oto w 2023 roku, niczym współcześni bajarze, Maciej Klimczak i Krzysztof Olkusz wydali przewodnik „I Ty zostaniesz lodzermenschem. Mały przewodnik po Łodzi” (wyd. Centrum Inicjatyw na rzecz Rozwoju REGIO). Książka liczy 256 stron, bogato ilustrowanych, a jej pierwsze wydanie pachnie świeżym drukiem readme.pl. . To nie jest suchy katalog zabytków – to gawęda, która prowadzi czytelnika przez miasto tak, jakby autorzy trzymali go pod rękę i szeptali: „Patrz, tu Poznański budował swoje imperium, a tam Tuwim biegał po podwórkach”.

Spis treści jak mapa dawnej Łodzi.

Już same tytuły rozdziałów brzmią jak zaproszenie do podróży:

• „Łódką po oceania historii” – bo Łódź to nie statek, a cała flota wspomnień.
• „Spacer ulicą Piotrkowską” – czyli kręgosłup miasta, gdzie każdy bruk pamięta inny język.
• „U króla bawełny” – wizyta na Księżym Młynie, gdzie cegła czerwona jak wino opowiada o potędze Scheiblera.
• „Ucho od śledzia, czyli witajcie w HollyŁodzi” – bo i filmowe marzenia znalazły tu swoje atelier.
• „Łódź żydowska”, „Bałuty i Chojny to naród spokojny” – przypomnienie, że to miasto było zawsze mozaiką.
• A na koniec – „Po migawkę na krańcówkę” – bo bez łodzianizmów ani rusz.

Całość wieńczy bibliografia, jak przystało na dzieło, które chce być i przewodnikiem, i opowieścią.

Wydarzenia wokół przewodnika.

Ale książka nie żyje tylko na półce. W 2023 roku autorzy spotykali się z czytelnikami – w Bibliotece MeMo, w filii na Mireckiego, a także podczas Festiwalu Historycznego „Zrozumieć historię” w Ossolineum przy Piotrkowskiej. Rok później, w czerwcu 2024, przewodnik doczekał się kolejnych rozmów i relacji – mówiono o nim jako o publikacji, która łączy przeszłość z teraźniejszością, pokazując Łódź zarówno z perspektywy 600-letniej historii, jak i współczesnych atrakcji: Manufaktury, Monopolis czy EC1.

Co więcej, książka zdobyła uznanie branży turystycznej, otrzymując wyróżnienie w 16. edycji Nagrody Magellana – a to już nie lada dowód, że gawęda o Łodzi potrafi oczarować nie tylko rodowitych łodzian.

Łódź w krzywym zwierciadle metafory.

Czytając przewodnik, można odnieść wrażenie, że Łódź to wielki teatr – scena, na której przemysłowcy, poeci, robotnicy i filmowcy grali swoje role. Fabryki były kulisami, Piotrkowska rampą świetlną, a Bałuty widownią, gdzie życie toczyło się głośno i bez cenzury. Autorzy przewodnika są jak konferansjerzy tego spektaklu: z humorem, z anegdotą, czasem z przymrużeniem oka, ale zawsze z szacunkiem dla miasta, które – choć niełatwe – potrafi oczarować.

Bo Łódź, to nie tylko „Ziemia Obiecana” Reymonta. To także ziemia obiecanek, niespełnionych marzeń i wielkich sukcesów. A przewodnik Klimczaka i Olkusza to nic innego jak zaproszenie, by samemu wejść na scenę i choć na chwilę zostać lodzermenschem.

Notka.

Tytuł. I Ty zostaniesz lodzermenschem. Mały przewodnik po Łodzi.
Wydawca. Centrum Inicjatyw na rzecz Rozwoju REGIO.
Autorzy. Maciej Klimczak, Krzysztof Olkusz.
Miejsce i rok wydania. Łódź, 2023.
Nr wydania. pierwsze.
Druk. readme.pl.
Język. polski.
Ilość stron. 256.
Fotografia na okładce (autor). Paweł Augustyniak.
© Maciej Klimczak, Krzysztof Olkusz.
© Centrum Inicjatyw na rzecz Rozwoju REGIO.
ISBN:. 978-83-949070-7-5.

Treść postu polecana  Café dancing… Rytm, który rozkołysał przedwojenną Polskę. Dokument z 2023

Views: 32